FizyoPlatforum

Tam Versiyon: KAS KASILMA TİPLERİ VE ENERJİ SİSTEMLERİ
Şu anda tam olmayan bir versiyonun içeriğine bakıyorsunuz. Tam versiyon'a bakınız.
KAS KASILMASI TİPLERİ
   Kas gerimi ve yüke göre sınıflandırılır.Cisme bir kuvvet uygulandığında kas kasılıyorsa bu duruma KAS GERİMİ denir.Bir cisme,cismi hareket ettirebilecek ağırlık veya zıt kuvvetin uygulanmasına YÜK denir.Kas kasılması tipleri ikiye ayrılır.

1)İZOMETRİK KASILMA:
   》Statik kasılmadır.
   》Kas boyunun sabit kaldığı halde gerimin ya da kuvvetin arttırıldığı kasılma şeklidir.(Boy sabit ve kuvvet artar.)
   》Fiziksel anlamda iş olmaz.
   》Isı oluşur.
   》Bir ağırlığı belli yükseklikte tutma,vs,...

2)İZOTONİK KASILMA:
   》Kas gerimi sabit tutularak kas boyunun kısalması ya da uzamasıyla oluşan kasılma şeklidir.(Kas tonusu sabit ve kas boyu kısalır.)
   》Mekanik iş yapılır.
   》Dinamik kasılmadır.
   》Bir ağırlığın yukarı kaldırılması,kol ve bacağın flexiona getirilmesi,vs,...
   》İzotonik kasılma ikiye ayrılır;
      ☆Konsantrik Kasılma:Kas kısalır.Primer mover kas ve yardımcı kas yanyana gelir.Kas kısalır ve kalınlaşır.Örneğin;Dirseğimizi flexiona aldığımızda biceps kasının durumu.
[Resim: mRrza2.jpg]
      


   ☆Eksentrik Kasılma:Kas yerçekiminden ötürü uzar.Primer mover kas ve yardımcı kas birbirinden ayrılır.Kas uzar ve incelir.Örneğin flexiondaki dirseği extansiyona getirdiğimizde biceps kasının durumu.
[Resim: MRPy27.jpg]



KAS KASILMASI İÇİN GEREKLİ ENERJİ SİSTEMLERİ
   Flamentlerin kayması için enerji gerekir.Bu enerji ATP'nin ATPaz enzimi(Miyozin başında bulunur)ile parçalanmasıyla sağlanır.[ATP>ADP+P(enerji)]
   Kas kasılmasi enerji gerektirir.Kasılma için gerekli enerji ATP'nin hidrolizinden kullanılır.[ATP+H2O>ADP+7,3kcal]
Kullanılan enerji kaynakları ise ana enerji kaynağı ATP'dir.Ancak kaslarda kas gücünü en fazla 3sn sürdürebilecek ATP bulunur.Bu yüzden ATP'nin sürekli yenilenlenmesi gerekir.Bunun için 3 yol vardır:
[Resim: rymVaz.jpg]



1)Kreatin Fosfat Sistemi/Fosfojen Enerji Sistemi:
   》Kas hücrelerinde fosfokreatin konsantrasyonu ATP konsantrasyonunun 5 katı kadardır.
   》Dinlenme sırasında ATP moleküllerinin bazıları fosfat gruplarını kreatine transfer ederek kreatin fosfat oluşturur.Yani*metabolizmadan gelen ATP+kreatin=ADP+fosfokreatin.
   》Egzersiz sırasında ise kreatin fosfat hidrolize olarak ADP'dej ATP oluşumunu sağlar.Oluşan ATP kasılmayı devam ettirir.Çalışan kasta tablo*fosfokreatin+ADP=kreatin+ATP.
   》100 metre koşusunda olduğu gibi kısa süreli patlayıcı kas gücü için bu sistem kullanılır.

2)Glikojen-Laktik Asit Sistemi:
   》ATP oluşturmak için kullanılan ikinci enerji kaynağı kas hücrelerinde depolanmış GLIKOJENdir.
   》Glikojen,glikoza parçalanır.Glikozun pirüvik asit ve laktik aside yıkılmasına GLIKOLIZ denir.
   》Glikoliz sırasında herbir glikoz molekülü önce 2 mol pirüvik aside çevrilir.Sonra iki yol izler;
      1)Genel olarak pirüvik asit molekülü kas hücre mitokondrilerine girerek oksijen varlığında çok sayıda ATP yapımını sağlar.[Glikoz>Pirüvik asit>Laktik asit.Bu işlem anaerobik olarak gerçekleşir.
Eğer pirüvik asit>CO2+H2O dönüşseydi aerobik olarak gerçekleşmiş olacaktı.]
      2)Eğer glikoz metabolizmasının bu aşamasında oksijen yetersiz ise pirüvik asidin çoğu laktik aside çevrilir bu da yorgunluğa sebep olur.Anaerobik glikoliz tek başına kas kasılmasını ancak 1-2dk sürdürebilir.Aerobik sisteme göre işlem 2,5 kat daha hızlı meydana gelir.Bu yüzden kasların kısa ve orta süreli kasılmaları için enerji gerektiğinde devrededir.
[Resim: VBgLGq.jpg]



3)Aerobik Enerji Sistemi:
   》Glikoz+2ATP=6CO2+6H2O+38ATP.İşlem oksijen varlığında gerçekleşir.
   》ATP oluşturmak için son enerji kaynağıdır(Aerobik glikoliz.).Ortamda yeterli oksijen bulunduğunfa pirüvik asit mitokondride sitrik asit siklusuna girerek karbondioksit ve su oluşturur.
   》Bu kimyasal reaksiyon zincirinde pirüvik asit önce Asetil CoA'ya dönüşür.Sonra Asetil CoA'nın asetil parçası CO2 ve H2O'ya dönüşür.Hidrojen atomları okside olur sonucunda ATP oluşumu için büyük miktarda enerji serbestler.
   》Uzun süreli kasılmalarda kullanılan enerjinin %95'i bu enerji sistemi sayesinde elde edilir.
[Resim: AG0qb7.jpg]



   Tekrar özetlersek;
      ●Fosfojen sistem=8-10sn,ani kas gücü gerektiğinde örneğin 100 metre koşu,atlama,ağırlık aktarma,vs,...
      ●Glikojen-Laktik Asit Sistemi=1-2dakika,200-800 metre koşusu gibi aktivitelerde etkindir.
      ●Aerobik Enerji Sistemi=Sınırsız enerjiyi sağlar.Uzun atletik aktivitelerde örneğin maraton gibi etkindir.

KAS KRAMPLARI/KONTROL EDILEMEYEN SPAZM:
   Nedenleri arasında dehidratasyon ve elektrolit dengesizliği söylenebilir.Yapılması gerekenler neler?
      *Kası gerin veya basınç uygulayın.
      *Kası çimdikleyin.Masaj yapmayın.
      *Eletrolit içeren sıvılar(portakal suyu,su)için.

   Kaynak: Laima Pınar,Sinir ve Kas Fizyolojisi Temel Bilgileri,Baskı(Ankara:Akademisyen Kitabevi,2016,4.baskı.


Etiket:fizyoloji,kas,aerobik ve anaerobik enerji sistemi,kasılma.