Konuyu Değerlendir
  • 0 Oy - 0 Ortalama
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARI VE REHABİLİTASYONU
#1

ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARI:
Ön çapraz bağ nedir?


[Resim: 4cebefc8-af20c4504f58400d407e556350773225.jpg]

   Anatomik adı anterior cruciate ligamandır.Uzunluğu 38mm(4cm),genişliği 10mm(1 cm) olup tibianın anteriora translasyonunu ve dizin hiperekstansiyonunu engeller.Ayrıca dizi valgus stresine karşı koruyarak  dizin dış rotasyonunu (0-30 arası) engelleyerek dizde propriosepsiyon ve mekanik stabilite sağlar.

Ön çapraz bağ 2 ana demetten oluşur; anterior lateral ve posterior media

Dizin fleksiyonunda anterior medial bant gerginken,posterior-lateral bant gevşektir ekstansiyonda ise tam tersi olur.

Ön çapraz bağ nasıl yaralanır?

Ön çapraz bağ yaralanmaları ani yön değiştirme,makaslama hareketi veya sıçrama sonrası yere temas etme ile, ani durma ,ani ağırlık aktarma gibi durumlarda da yaralanabilir.Yaralanmaya iç yan bağ ve menisküste eşlik edebilir.

Ön çapraz bağ yaralanma tipleri:
1.Derece Minimal bağ hasarı ve ağrı ile seyreder.
2.Derece: Daha fazla bağ hasarı ve eklemde boşalma görülür.
3.Derece: Bağ tam yırtılmış ve eklem stabil değildir.

[Resim: e7a782cb-62835f1081f3c90607ff628ec4d7cfdb.jpg]


Ön çapraz bağ yaralanmalarında görülen semptomlar:

Ön çapraz bağ yırtıldığında dizden gelen bir patlama sesi duyulabilir.Yaralanma genellikle acıyla birliktedir ve hareket mümkün değildir.Birkaç saat sonra diz çok şişer ve yürümek zorlaşır.iki gün içinde en kötü halini alıp azalmaya başlar.

Teşhis koymak için; ön çekmece testi, lahman , pivot shift, KT 1000-2000 testleri yapılır ve dizin durumu değerlendirmek için MR veya kemiklerde yaralanma varlığını incelemek için XR görüntüleri incelenir.

Ön çapraz bağ cerrahisi:
Cerrahide otogreft veya allogreft kullanılabilmektedir.

[Resim: 4c46e318-31d27fd6d6392d962ce05f0f826ce5ae.jpg]

Kullanılan otogreftler ;
Kemik-tendon-kemik greftleri: En sağlam greftlerdir ancak ekstansiyon mekanizmayı bozarlar ve çok fazla diz önü ağrısına neden olurlar.
Hamstring greftleri:Türkiyede en çok tercih edilen ameliyattır.
Quadriceps tendon greftleri: Bu greftler de eksyansiyon mekanizmayı bozup ağrıya neden olurlar.

Kullanılan allogreftler;
Allogreftler kadavralardan kullanılan dokulardır.Allogreftler Aşil tendonu, hamstring tendonu, tibialis posterior tendonu ve Quadriceps tendonudur.

[Resim: 77c5d24b-7e6d85da935a5eb462e08dab8c4578f7.jpg]


ÖN ÇAPRAZ BAĞ AMELİYATI SONRASI REHABİLİTASYON:

[Resim: 09153acf-20200326_214316.jpg]

ERKEN POST-OP FAZ (0-2 HAFTA):
  • Ön çapraz bağ rehabilitasyonunda tam diz ekstansiyonunu sağlamak temel hedefimiz olmalıdır.Çünkü eğer diz ekstansiyonunu 2 haftada sağlayamazsak bir daha istediğimiz sonucu elde edemeyiz.Özellikle hamstring grefti kullanıldıysa ekstansiyon kaybı daha çok görülür.Ekstansiyonu sağlamak için topuk altına yastık koyarak bacağı yukarı kaldırabiliriz.Ayrıca dikkatli şekilde hamstring germede yapabiliriz.
  • Pattelar tendon kullanıldığında patellar mobilite kaybı daha çok görülür.Her yöne patellar mobilizasyon yapmalıyız.
  • Ağrı ve ödemi kontrol altına almalıyız.Ödem kuadricepste oluşur ödemi kontrol altına almak için buz,kompresyon bandajı,NMES ve ROM egzersizleri kullanabiliriz.
  • Eklem hareket açıklığını arttırmalıyız. Bunun için ilk olarak hastayı çok zorlamadan ROM egzersizleri yapılmalıdır(0-7 gün 90 derece ROM hedefleriz.).4-6 haftada tam ROM kazanılmış olmalıdır.
  • Erken dönemde ağırlık aktarma ile propriosepsiyon egzersizleri de çalışılmalıdır.

ERKEN REHABİLİTASYON FAZI(2-4 HAFTA):

Erken rehabilitasyon fazına geçiş kriterlerimiz:
  • 90 derece diz fleksiyonu sağlanmalı.
  • Tam pateller mobilite sağlanmalı.
  • Tam diz ekstansiyonu sağlanmalı.
  • Bağımsız şekilde ambulasyon yeteneği gelişmiş olmalıdır.
Erken rehabilitasyon fazı (2-4 hafta) egzersizlerimiz:
  • Mini squat egzersizlerine başlanmalıdır.(30 derecelik squat egzersizleridir.)
  • Leg press çalışılabilecek egzersizlerdendir.
  • Otururken diz ekstansiyonu(son 0-30°)çalıştırmalıyız.
  • Lunge çalıştırılmalıdır.
  • Kalça çevresi kuvvetlendirme ve basamak egzersizleri yapılmalıdır.
  • Propriosepsiyon egzersizleri programa ilave edilmelidir.
[Resim: ae9ed087-74f99c3dbacba6ee22180d76c108a6b9.jpg]

KONTROLLÜ AMBULASYON FAZI(4-10 HAFTA):

Kontrollü ambulasyona geçiş kritereleri:
  • Hasta 115°aktif diz fleksiyonu yapabilmeli.
  • İzometrik quadriceps kuvveti sağlam tarafın %60’ı olmalıdır.
  • KT test diğer tarafa göre +1 daha az olmalıdır.
Kontrollü ambulasyon fazı (4-10 hafta) egzersizlerimiz:
  • Diğer egzersizlere devam ederiz.
  • Stepper çalışılmalı.
  • Vertikal squat yapılmalıdır.(*Egzersizleri yaparken dizin valgusa gitmemesine dikkat etmeliyiz.)
  • İzokinetik egzersiz çalışmaları yapılabilir.
  • Sporcular için pliyometrik egzersiz çalışmalarına geçebiliriz.

İLERİ AKTİVİTE FAZI(10-16 HAFTA):

İleri aktiviteye geçiş kriterleri:
  • İzometrik kuadriceps kuvveti sağlam tarafın %79’u olmalıdır.
  • Aktif EHA 125° olmalıdır.
  • KT test diğer tarafla aynı olmalıdır.
  • HOP testi diğer tarafın %80 ‘i olmalıdır.
İleri aktivite fazı ( 10-16 hafta) egzersizleri:
  • Sporcularda çalıştığımız bu fazda pliyometrik egzersilere önem verilir.(10. hafta pliyometrik egzersize geçiş fazıdır.)
  • 90°-40° izokinetik egzersiz çalışılır.

AKTİVİTEYE DÖNÜŞ FAZI(16-22 HAFTA):

Bu faz sporcunun branşına uygun değerlendirmeler yapılarak sporcunun tekrar spora dönüşüne karar verilen fazdır. Sporcunun değerlendirmesinde kullanılan testler bu süre zaafında çalıştırılıp en son değerlendirmeyle karar verilir.

SPORA DÖNÜŞ FAZI(22-28 HAFTA):

Spora dönüş fazına geçiş kriterleri:
  • Tam ROM sağlanmalıdır.
  • Quadriceps kuvveti diğer tarafın %80’i olmalıdır.
  • Hamstring kuvveti sağlam tarafla aynı olmalıdır.
  • Biodexle pozisyon hissi diğer tarafla aynı olmalıdır.
  • Sporcu psikolojik olarak kendini hazır hissetmelidir.
*Ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu geçiren kişiler ,cerrahi sonrası genellikle 6 ay-1 yıl içinde spora geri dönerler.

[Resim: 6243ca75-b6f5cd2365a51d45c7170d92e11523ca.jpg]


[Resim: 8d57198f-c23b8296a35b486f2bd0a8a0f11d4d43.jpg]

  Etiket:öçb,rehabilitasyon,ortopedi,greft,ön çapraz bağ,egzersiz.
Bul
Alıntı


Foruma Git:


Bu konuyu görüntüleyen kullanıcı(lar): 1 Ziyaretçi